یکی از ظلمهایی که به پدیده های بزرگ تاریخی-ارزشی روا داشته می شود، توقف آنها در قابها و قالبهای شکلی و فیزیکی، بجای نگرش تحول انگیز در محتوا و توجه به ابعاد متافیریکی آنهاست و به همین خاطر مقبره گرایی، مهم تر از هدف گرایی و سطحی ترین برداشتها، جایگزین صحیح ترین نگرشها می شوند و این همان مصیبتی است که همواره متوجه عزیزترین پدیده هاست که متاسفانه نهایتاً به تحریف و مصادره حقیقت می انجامد.

تعدد برداشتهای غلط از اسلام ناب محمدی(ص) از ابتدا یعنی از مسجد ضرار تا کنون که ما به تعبیر امام راحل شاهد حتی اسلام امریکایی هم بوده و هستیم، مثال بارز مصائب نگرشهای سطحی از حقایق عمیق است. افراط و تفریطهایی که در مواجهه با شخصیت امام علی(ع) به ثبت رسیده، تحریفهای کربلا و عاشورای حسینی(ع) و انحرافات متعدد در موضوع انتظار و چگونگی و زمان ظهور حضرت ولی عصر(عج) و ... مکملهای مثال اولیه اند.

کربلای تحریف شده، زندانی زخمی در برهه ای از تاریخ است که نهایتاً قابل یادآوری در حد مراسم عزاداریست، اما کربلای واقعی، کربلایی انقلاب آفرین، انقلابی پرور و شهادت طلب است و این کربلا، کربلای کاربردی است و انتظار تحریف شده، حاشیه سازتزین مسئله عصر غیبت است که نهایتاً در قرائت ظاهری ادعیه خاتمه می یابد، اما انتظار واقعی، انتظاری حرکت آفرین، مبارزه گر و فسادستیز است که در آن انقلاب اسلامی و نهایتاً جمهوری اسلامی متولد شده و بیداری ملل مسلمان، زمینه ساز تحقق حکومت جهانی حضرت مهدی موعود(عج)می شود.

اما اگر از تاریخ صدر اسلام گذر کرده و قدم در تاریخ معاصر بگذاریم و یا همین دهه های انقلاب اسلامی را مرور کنیم به مواردی مشابه می رسیم که می توان با استنادهای تاریخی،آنها را از غبار تحریف، محقر اندیشی،سطحی نگری و محدودبینی نجات داد که بعنوان نمونه، یکی از پدیده های ماندگاری که همواره در معرض تحریف؛ تخریب، تضعیف و مصادره های خاص قرار دارد، بی تردید پدیده تعیین کننده دفاع مقدس است که دیروز، امروز و فردا بعنوان زرین ترین برگ برنده و مستحکم ترین سند اقتدار ملت ایران، ایفاگر قوی ترین عامل بازدارنده استکبار جهانی و صهیونیزم بین الملل در مقابله نظامی با جمهوری اسلامی ایران بوده، هست و خواهد بود.

دفاع مقدس، کتاب کاملی از ، معنویت، مهدویت، مسئولیت، مهارت، عبودیت، عقلانیت، عبادت، عشق، تبعیت، توکل، تحمل، تلاش، ایثار، آزادگی، آمادگی، اقتدار، شجاعت، شهامت، شهادت طلبی، صداقت، صراحت، مقاومت، صبر، صلابت، صلاحیت، لطافت، لیانت، دلدادگی، دیانت و دهها گزینه مکمل دیگر است که در پشت هر یک از این واژه ها، کتابهای متعددی نهفته اند که می توان به تفسیر تفصیلی این مجمل ها پرداخت.

اما اگر این کتاب پر موضوع و پرحجم، به همان شکلی خوانده شود که در دهه های قبل نوشته شده، محکوم به برداشتهای قالبی است و با توجه به تغییرات فرهنگی و اجتماعی و نیز تغییرات آرایش ظاهری صحنه ها و ابزارها و موضوعاتی که امروزه با آن مواجه ایم، تاریخچه دفاع مقدس در کلیات محبوس و مهجور مانده و در انحصار نگاههای رمانتیک و خاطره محور متوقف و حتی فیلمها و برنامه های بازدید از مناطق جنگی و غیره نیز حالت فکاهی و طنز بخود گرفته و در حد یکی دو مفهوم تاثیرگذار، محدود خواهد ماند و دفاع مقدس، تنها به موزه ای تاریخی تبدیل خواهد شد که فقط می توان به آن افتخار کرد،اما از این افتخار، اقتدارهای نوین متولد نمی شوند.

جامعه همیشه از ظاهرپردازی ها، مقبره پرستی ها و موزه گرائی های پدیده های تاثیرگذار تاریخی که همواره قابلیت زنده ماندن و جاری شدن دارند، متضرر شده و خسارتهای جبران ناپذیر دیده و می بیند و فی المثل در نگاه سنتی و تحریف شده به قرآن، تنها می توان آن را روی طاقچه نهاده و زینت مجالس عروسی و عزا پنداشت و یا مثل نگرش خوارجی، حتی در مقابل ورق پاره های قرآنی که توسط معاویه و عمروعاص روی نیزه می رود هم تسلیم شد و قرآن ناطق را نیز به تسلیم شدن تهدید کرد، نگاهی که در آن ضرورت قرآن پیمائی موضوعی در متن زندگی سیاسی-اجتماعی ملحوظ نیست که دقیقاً تفاوت روش مسلمان شناسنامه ای و مسلمان تکلیف گرا نیز ریشه در همین نگرش دارد.

فلذاست که ما باید به پدیده بزرگ مشابه معاصر یعنی دفاع مقدس که دقیقاً متاثر از تفاسیر جامع مجتهدان و کارشناسان دینی در باره کربلا شکل گرفته، چنین نگرشی داشته تا عملاً بجای تجلیل کم دامنه و حتی تکراری، زمینه طراحی پدیده های نوین دفاعی را فراهم کرده و از آن برای استمرار شکستهای دشمنی استفاده کنیم که امروز هم چهره عوض کرده و هم با استراتژی های فریبنده و جذاب، جنگ جدیدی را تحت عنوان جنگ نرم با ما آغاز کرده و خاکریزهای الکترونیکی اش را در خانه های ما و در ذهنیتهای نسل نو برپا نموده است.

از این رو برخورداری از رویکردی مناسب و بروز شده به دفاع مقدس مستلزم فعالیتهای ذیل خواهد بود:

1-ولایت شناسی جامع و کشف راههای ولایت پذیری در نقش آفرینی های تکلیف مدارانه

2-قوت شناسی و ضعف شناسی پویا از خود و دشمن و آنالیز عملیاتی آنها

3-حساسیت شناسی متنوع از دشمن و عکس العمل منفی در قبال هر یک از آنها

4-مهارت افزائی نوین برای نمایش یک مقابله برتر با دشمن

5-زمینه یابی موضوعی برای ایجاد و تقویت وحدت در طیفهای اجتماعی

6-استعدادشناسی کارآمد در جامعه جهت بکارگیری آنها با عناوین سربازان، افسران و فرماندهان جنگ نرم

7-تیپ شناسی نوبه ای از استراتژیهای سیال دشمن جهت خروج از لاک دفاعی و ورود به استراتژی تهاجمی

8-موقعیت شناسی ناب و اعتماد به نوجوانان و جوانان در واگذاری امور به آنها و تبدیل قربانیان به مقابله گران

9-روش شناسی خاص برای تجهیز فکری مقابله گران با شبهات و مقاومت کنندگان در قبال تغییر باورها

10-توطئه شناسی پویا و مراقبت از عملکرد و اهداف شبکه های اجتماعی

11-سلاح شناسی مدرن شامل رسانه های دیداری و شنیداری و نوشتاری

12-گلوله شناسی نوین شامل القای شبهه های اعتقادی و اخلاقی،جاذبه های تصویری و صوتی و خواندنی

13-خاکریزشناسی نو شامل خانه، مدارس، ایستگاهها و وسایل نقلیه عمومی دانشگاه، اداره،جشن و...

14-نقشه خوانی جدید شامل ترفندها، شگردها، فریب ها، پوشش ها، واژه ها، نمادها

در فراز پایانی متذکر می شوم که ما نباید دنبال جواب یک سؤال غلط بگردیم که برخی می پرسند: اگر جنگ شروع شود، آیا مثل گذشته استقبال خواهد شد؟ زیرا جنگ ما پایان نیافته بود که بخواهد دوباره شروع شود، بلکه از وضعیتی به وضعیتی دیگر جابجا شده و ضمن ماندگاری و ثبات اهداف دشمن که همان براندازی نظام است، تنها ظواهر امر شامل استراتژی، تکنیک، ابزار و نفرات تاثیرگذار و قربانیان تغییر کرده است و جالب اینکه رهبر معظم انقلاب بارها و بارها از ایمان نوجوانان و جوانان کشورمان تمجید کرده است!

در این نگاه، هر نوع حضور در صحنه که ناشی از فراخوان رهبری معظم و یا منتسب به نظام بوده و هست، در اصل نوعی اعزام به جبهه برای نقش آفرینی اجتماعی-فرهنگی در مقابله با جنگ نرم استکبار جهانی است که این سالها از آن تعبیر به ناتوی فرهنگی، نبرد فرهنگی، انقلاب اجتماعی و یا انقلابهای رنگی نیز می شود.

از این جهت حماسه حضور در 9دی، 22 بهمن، نمازهای جمعه، نمازهای عید، مراسم معنوی دعا، استقبال از مسؤلین ارشد، دیدار با مقامات، برگزاری یادواره ها و نمایشگاهها، گستردگی استقبال از اعتکافها و راهیان نور و آرمانخواهی های قوی و دهها جلوه دیگر، همه و همه از مصادیق حضور در خاکریزهای این جبهه جدید است و اینجاست که هفته دفاع مقدس، بجای تصورات ایستا و یادگاری، تبدیل به هفته ای پویا و کاربردی خواهد شد.

صادقعلی رنجبر-عضو هیئت علمی دانشگاه